Nieodpłatna pomoc i porady

Od 1 stycznia 2019 roku usługi dostępne w punktach pomocy zostały uzupełnione o nieodpłatne poradnictwo obywatelskie i nieodpłatną mediację. Również zakres nieodpłatnej pomocy prawnej został znacznie poszerzony w stosunku do lat wcześniejszych, m.in. o usługę sporządzania projektów pism, z określonymi wyłączeniami.

Poradnictwo obywatelskie w 2019 roku jest wprowadzane stopniowo, w coraz większej liczbie punktów tak, aby docelowo było świadczone w wymiarze jednej czwartej wszystkich dyżurów w każdym powiecie.

Nieodpłatna mediacja w roku 2019 jest świadczona w wybranych lokalizacjach, natomiast od roku 2020 będzie już dostępna w każdym punkcie.

Zgodnie z uchwaloną dnia 5 sierpnia 2015 r. ustawą na terenie całego kraju działa ponad 1500 punktów pomocy prawnej (minimum 2 w każdym powiecie).

Nieodpłatna pomoc prawna

Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:

• poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”, o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym lub wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub 
  
• sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub
  
• nieodpłatną mediację (w 2019 roku fakultatywnie, a od 2020 roku obligatoryjnie), lub
  
• sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie

Poradnictwo obywatelskie obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierza do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu.
W razie potrzeby, sporządza się wspólnie z osobą uprawnioną plan działania i wspomaga jego realizacje. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje między innymi porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego.
W zakres poradnictwa obywatelskiego może wchodzić również nieodpłatna mediacja.

Nieodpłatna mediacja

Mediacja to „dobrowolny i poufny proces, w którym fachowo przygotowana, niezależna bezstronna osoba, za zgodą stron pomaga im poradzić sobie z konfliktem” („Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora" uchwalone przez Społeczną Radę do spraw ADR powołaną przy Ministerstwie Sprawiedliwości). Jak wskazano w uzasadnieniu ustawy „alternatywne metody rozwiązywania sporów tworzą szansę na rozwiązywanie konfliktów bez konieczności odwoływania się do klasycznych porad prawnych oraz, co szczególnie istotne, do drogi sądowej”. Do tej pory brak było „systemowego rozwiązania zapewniającego dostęp do nieodpłatnej mediacji na etapie przedsądowym”. Dlatego tak istotne jest włączenie mediacji do katalogu nieodpłatnych usług prawnych oferowanych osobom mniej zamożnym, w ramach znowelizowanej ustawy.
W praktyce usługa darmowej mediacji może dotrzeć do wszystkich potrzebujących. Mediacja będzie świadczona w wybranych miejscach od stycznia 2019 roku, a we wszystkich punktach od stycznia 2020, podobnie jak poradnictwo obywatelskie.

Dla kogo pomoc

Od początku 2019 roku z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz z nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego może skorzystać każda osoba, której nie stać na uzyskanie odpłatnej porady i która złoży stosowne oświadczenie.

Porady co do zasady udzielane są podczas osobistej wizyty w punkcie.

Osoby, które ze względu na niepełnosprawność ruchową nie są w stanie przybyć do punktu lub doświadczają trudności w komunikowaniu się mogą uzyskać nieodpłatne porady również za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (telefon, internet), przez zorganizowanie wizyty w ich miejscu zamieszkania lub w miejscu wyposażonym w urządzenie ułatwiające porozumiewanie się z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się lub w miejscu, w którym zapewnia się możliwość skorzystania z pomocy tłumacza języka migowego.
Aktualne dane o telefonie kontaktowym do informacji i zapisów oraz wykaz punktów dostępnych w danym powiecie każdy starosta udostępnia na stronach internetowych urzędu starostwa powiatowego.

Do końca roku 2018 darmowa pomoc prawna była udzielana na etapie przedsądowym:

• młodzieży do 26. roku życia,
  
• osobom fizycznym, którym w okresie roku poprzedzającego zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej na podstawie ustawy o pomocy osobom, które ukończyły 65 rok życia,
  

• osobom posiadającym ważną Kartę Dużej Rodziny,
• kombatantom,
  
• weteranom,
  
• zagrożonym lub poszkodowanym katastrofą naturalną, klęską żywiołową lub awarią techniczną,
  
• kobietom w ciąży.

Źródło Ministerstwo Sprawiedliwości
Szczegółowe informacje na stronie (https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/)

Lista załączników:

Lp.	Tytuł załącznika	Typ	Rozmiar	Zmodyfikowany
1	Lista organizacji pozarządowych uprawnionych do prowadzenia punktów nieodpłatnej mediacji na terenie województwa zachodniopomorskiego	.pdf	97.6 kB	2020-11-13, 12:30:06
2	Lista organizacji pozarządowych uprawnionych do prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie województwa zachodniopomorskiego	.pdf	144.4 kB	2021-02-02, 13:49:30
3	Lista organizacji pozarządowych uprawnionych do prowadzenia punktów nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na terenie województwa zachodniopomorskiego	.pdf	142 kB	2021-02-02, 13:49:51